26/09/2024

Een onbesliste slag, geen verloren strijd

Goed twee jaar geleden zette de Belgische wetgever de befaamde Europese DSM-richtlijn uit 2019 inzake auteursrechten en naburige rechten om in Belgisch recht. Onze wetgever maakte daarbij maximaal gebruik van de marge die de richtlijn aan de Europese lidstaten bood om te komen tot een – zoals het luidt in de richtlijn – “passende en evenredige vergoeding” van auteurs en uitvoerende kunstenaars (muzikanten en acteurs) voor de exploitatie van hun werken en prestaties langs digitale weg.

Tegen de bewuste Belgische omzettingswet werden vervolgens door een pleiade aan bedrijven bij het Grondwettelijk Hof diverse beroepen tot vernietiging ingediend: onder andere Spotify, Deezer, Google, het Vlaamse audiovisuele streamingplatform Streamz, een resem Belgische platenproducenten (de majors Universal, Sony en Warner, maar ook een aantal onafhankelijke platenfirma’s) en verscheidene Europese en lokale gamesassociaties zoals het Vlaamse Flega verzetten zich in het bijzonder tegen het specifieke vergoedingsrecht voor makers en performers dat de Vivaldi-regering met zijn omzettingswet had ingesteld. Op grond van dat recht zouden de beheersvennootschappen van artiesten zoals Sabam en PlayRight met de digitale exploitanten van de rechten van hun aangeslotenen kunnen gaan onderhandelen, en daarvoor op collectieve basis ten bate van die laatsten vergoedingen innen.

Het Grondwettelijk Hof heeft nu zijn uitspraak in de zaak gepubliceerd. Het speelt jammer genoeg de hete aardappel door naar het Hof van Justitie van de Europese Unie, door aan dat Hof een aantal prejudiciële vragen over de interpretatie van de DSM-richtlijn in de kwesties in het geding voor te leggen. Enige teleurstelling daarbij is zeker op zijn plaats, aangezien klaarheid in de wezenlijke kwestie van de eerlijke vergoeding van auteurs en uitvoerende kunstenaars voor streaming aldus nog voor een tweetal (extra) jaren uit dreigt te blijven – tenzij ondertussen binnen de EU die klaarheid alsnog via wetgevende weg zou worden geboden natuurlijk. Eerste reacties bij de beslissing van een aantal aan de kant van de artiesten betrokken partijen lees je onder andere hier en hier. Hier vind je ook het volledige arrest: een werkstuk van zomaar even 182 bladzijden …